Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά σε μια άλλη Αθήνα

Μπαίνουμε πια στον τελευταίο μήνα και αυτού του χρόνου, που σε λίγο μας αφήνει, παραχωρώντας την θέση του σ’ έναν άλλο, που κανείς μας δεν ξέρει τι θα φέρει μαζί του....Με μια απογοήτευση αποχαιρετάμε τον παλιό και με μια αμφισβήτηση περιμένουμε να υποδεχθούμε τον νέο.

Η ζωή δεν μας αφήνει και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, αφού τα μέτρα έρχονται καταιγιστικά και οι νέες συμφωνίες μόνο καλά αποτελέσματα δεν εμπεριέχουν.

Μάθαμε να ζούμε πια την κάθε ημέρα μας χωρίς προδιαγραφές χωρίς προγραμματισμούς για το μέλλον μας.

Όσοι από εσάς γεννηθήκατε όπως η υπογράφουσα, την επόμενη δεκαετία μετά τον πόλεμο, ζήσαμε ένα κράμα ημερών στα πρώτα χρόνια της ζωής μας και μια πιο άνετη ζωή την δεκαετία του 70-80. Αναλογιζόμαστε λοιπόν γιατί σαν λαός δεν κάναμε βήματα σωστά και σταθερά μπροστά, αλλά συνεχώς πισωγυρίζαμε.

Σαν ασπρόμαυρο πολυκαιρισμένο φιλμ περνούν απ’ τη σκέψη μας εκείνα τα χρόνια, που όλοι γύρω μας βγαίνοντας πληγωμένοι από ένα πόλεμο έναν αλληλοσπαραγμό, μία ασυνεννοησία και μια δυσβάσταχτη πείνα, προσπαθούσαν να ξεφύγουν από το άσχημο παρελθόν τους, προσβλέποντας σ’ ένα καλύτερο μέλλον!

Αλλάζαμε εποχή, λέγαμε: « Δόξα τω Θεώ » είχαμε υπομονή, καρτερικότητα, επιμονή, αλληλεγγύη κι αγάπη. Πονούσαμε όμως ακόμα και θέλαμε να πετάξουμε από πάνω μας τον κακό μας εαυτό και να συνυπάρξουμε σ’ ένα κοινό στόχο, για ένα κοινό σκοπό! Το καλό της χώρας μας. Ούτε κι αυτό βέβαια το καταφέραμε, αλλά είχαμε και κάποια πρόοδο σε πολλούς τομείς και κάπου τα πήγαμε και πολύ καλά! Ας γυρίσουμε λοιπόν τον χρόνο πίσω σ’ αυτή την δεκαετία.

Χρονιάρες μέρες λοιπόν του 64΄ σε μια πόλη που την έλεγαν Πρωτεύουσα, που έλεγε γιορτές και το εννοούσε, και με μια τάξη που την αποκαλούσαν Μεσαία.

Που όλοι δεν ήταν πλούσιοι ή νεόπλουτοι, κάτι που σου θύμιζε Σμύρνη του 1920, με φτωχούς που ήξεραν ν’ αρκούνται σ’ αυτά που κέρδιζαν με τον ιδρώτα τους και που βέβαια ήταν λιγότερο απογοητευμένοι από τους σημερινούς φτωχοποιημένους!

Ζωντανές γειτονιές, πλούσιες συνοικίες, ζαχαροπλαστεία με παρελθόν και μέλλον, καφέ, θέατρα, ανθοπωλεία, κοσμηματοπωλεία με καλοδουλεμένο πλούτο στις βιτρίνες τους, γκαλερί κ.α.

Μια ζωντανή και χαρούμενη πόλη, που την ημέρα είχε για φωτοστέφανο τον λαμπρό ήλιο της και την νύχτα δεν έσβηνε ποτέ τα φώτα της. Μια ανανεωμένη πόλη που δεν ήξερε κανείς πόσο θα κρατούσε η γυαλάδα και η δόξα της!

Γυάλιζαν πραγματικά οι ογκώδης λιμουζίνες που ανεβοκατέβαιναν τις μεγάλες οδούς της Σταδίου, Πανεπιστημίου, Πατησίων, Πλατεία Συντάγματος, μεταφέροντας κόσμο καλοντυμένο και όπως έλεγε και ο Ν. Γκάτσος: Μεταφέρουν πλούτο, γοητεία αριστοκρατία και λίγη σνομπαρία βέβαια, έτσι όπως τα παρατηρούσε όλα καθισμένος πίσω από τις μεγάλες τζαμαρίες στο πατάρι του Zonar’s.

Για την μεσαία τάξη υπήρχαν τα λεωφορεία, τα τρόλεϊ, ο ηλεκτρικός και τα πράσινα λεωφορεία που πήγαιναν στο επίνειο της Αθήνας, τον Πειραιά.

Τα κέντρα διασκέδασης εντός και εκτός πόλης, με τα μεγάλα ή μικρά ονόματα τραγουδιστών, προσέφεραν κάθε λογής διασκέδαση, με χιλιάδες πιάτα να θυσιάζονται στο βωμό της ευχαρίστησης των θαμώνων και καλάθια με ανάμεικτα φρέσκα και μπαγιάτικα άνθη, να ραίνουν τις μεγάλες φίρμες της εποχής ή αλλιώς τα πρώτα ονόματα της πίστας...........

Οι συγκεντρώσεις στα μεγάλα σαλόνια, οι δεξιώσεις στις σάλες των μεγάλων ξενοδοχείων, όλα με στυλ. Υπουργοί, τραπεζίτες, αυλάρχες, εργοστασιάρχες, βασιλείς, πρίγκιπες και πριγκίπισσες, ματαιοδοξία ή νέος τρόπος διασκέδασης;

Δεν νομίζω ότι το πολυσυζητούσαν ακόμα τότε.

Τουαλέτες σμόκιν, ημίψηλα, γούνες, γάντια και καπέλα, προερχόμενα είτε από εγχώριους οίκους ραπτικής είτε από το Παρίσι. Μεθυστικά αρώματα και γοητεία!

Ήταν σύνηθες από τις αρχές Νοεμβρίου στα καλά σπίτια της Αθήνας οι Σίγγερ ραπτομηχανές να παίρνουν φωτιά. Οι μοδίστρες δούλευαν νυχθημερόν για να είναι όλες οι τουαλέτες έτοιμες για τα ρεβεγιόν των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Εκδηλώσεις που τις τοποθετούσαν τότε πολύ υψηλά στο χρηματιστήριο της Αθηναϊκής ματαιοδοξίας. Γιατί κακά τα ψέματα η ιεραρχία των Ρεβεγιόν χώριζε τους ευημερούντες αυτής της ζωντανής πόλης, σε πλουσίους και πολύ πλουσίους......

Ή θα το έκανες όπως οι βασιλείς ή θα το έκανες όπως ο Νιάρχος και ο Ωνάσης!!!!!

Που βέβαια όταν βρισκόταν στην Ελλάδα ξημέρωνε πάντα σχεδόν στο πρώτο τραπέζι των Δειλινών και της Νεράιδας.... κατά τον γνήσιο ελληνικό τρόπο διασκέδασης.

Οι φαντασμαγορικές εορταστικές βιτρίνες θάμπωναν το βλέμμα μας και τα παιχνίδια φάνταζαν σαν υπερπαραγωγή στα έκθαμβα μάτια μας. Λαμπρόπουλος, Κατράντζος, Μινιόν Athenee, τα πρώτα μεγάλα πολυκαταστήματα.

Αυθεντική γοητεία, άριστη προηγμένη ποιότητα, υπέροχα βαμβακερά και μάλλινα υφάσματα, αληθινές ετικέτες, καλοραμμένα ρούχα, δερμάτινα Ελληνικά παπούτσια και τόσα άλλα που τα εμπιστευόμαστε με κλειστά μάτια. Όποιο κι αν ήταν αυτό που παρήγαμε έπρεπε να ήταν αληθινό. Πως χάλασαν όλα στην πορεία;

Για εμάς τα τότε δεκάχρονα και δεκαπεντάχρονα παιδιά όλα ήταν αυστηρά και επιτακτικά και ελάχιστες φορές περνούσε το δικό μας, χωρίς επικλήσεις και παρακάλια. Ότι καινούργιο μας αγόραζαν ήταν κατά κάποιο τρόπο τα λάφυρά μας και καμαρώναμε φορώντας τα νοιώθοντας σαν πρίγκιπες και πριγκίπισσες.

Τα παπούτσια μας έπρεπε να ήταν από καλό μαγαζί για ν’ αντέχουν περισσότερο στην κακομεταχείρισή που τους κάναμε, και βέβαια ο Μούγερ είχε την ποιότητα και την πρωτοκαθεδρία. Τις γιορτινές ημέρες που ήταν και τα σχολεία κλειστά, συνοδεύαμε τους γονείς μας σε σπίτια φίλων, παππούδων και γιαγιάδων και πάντα σχεδόν είχαμε και τα τυχερά μας δωράκια, είτε λέγαμε τα κάλαντα είτε όχι!

Τα σπίτια υπερπαραγωγές, ψηλά χριστουγεννιάτικα δένδρα, ψεύτικα τις περισσότερες φορές, γκι και ου κρεμασμένα από το ταβάνι, για το καθιερωμένο φιλί, πυρετός για τις προετοιμασίες, μυρωδιές από καβουρδισμένα αμύγδαλα, άχνη και σιρόπι, πλουμιστές πιατέλες πάνω σε βελούδινα τραπεζομάντιλα με κρόσσια και κορδέλες.

Κι εκεί κοντά στην Πρωτοχρονιά οι βασιλόπιτες σου έσπαγαν την μύτη.

Είναι κάπως δύσκολο να μεταφέρεις στους νεώτερους την εικόνα όπως εσύ την έζησες. Δύσκολο να πιστέψουν ότι είναι αληθινή η εικόνα του τροχονόμου στα Χαυτεία που σχεδόν έχει σκεπαστεί από τα δώρα που ο κόσμος του είχε προσφέρει!

Για όσους διαβάζοντας, αυτό το κείμενο τους πλημμυρίσει η νοσταλγία λέω ότι στα χρόνια που έρχονται ολοένα και λιγότεροι μάρτυρες θα υπάρχουν για διάψευση ή επιβεβαίωση. Εκείνη η εορταστική Αθήνα, μια διαρκής κατάφαση για την ζωή, μ’ ένα αέρα προσδοκίας για το αύριο, δεν υπάρχει πια. Το αύριο που μας περίμενε στην επόμενη γωνία, μάλλον μας διέψευσε, η ενηλικίωσή μας στοίχειωσε τα όνειρά μας με πολλές παράπλευρες απώλειες. Θα αντέξουμε όμως νομίζω, όπως εμείς ξέρουμε!

Είναι καιρός να επιστρέψουμε στα ουσιαστικά και να τα εκτιμήσουμε αλλιώς.....

Επιβάλλεται η ανθρωπιά να βρει τον δρόμο της να πιαστεί χέρι με χέρι με την ελπίδα και να φωτίσει τις πιο σκοτεινές ώρες μας.

Δεν φθάσαμε ακόμα στην χώρα του ποτέ, δεν σταματάμε να κάνουμε αισιόδοξες σκέψεις, δεν τυφλωθήκαμε από την χρυσόσκονη....και οι πολλές μικρές προσδοκίες μας ας φτιάξουν τις ευχές του δικού μας αύριο! Έχουμε πολλά ακόμα Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιές να γιορτάσουμε......

Διαβάζουμε ακόμα Παπαδιαμάντη, μυρίζουμε την ίδια μυρωδιά του έλατου που αργοπεθαίνει στο σαλόνι μας, των παραδοσιακών γλυκών και της βασιλόπιτας.

Ας ζητήσουμε λοιπόν από τον αγαπημένο Άγιο των παιδιών, να μαζέψει στον σάκο του φεύγοντας, όλα τα όπλα του πολέμου για να μην μπορεί να τα βρει ποτέ κανείς!!!!

Ας ζεστάνουμε τις καρδιές μας, ας γεμίσουμε φως τα όνειρά μας, ας δώσουμε πίσω την ελπίδα σ΄ αυτούς που την επιζητούν από εμάς, γιατί κοντά σε μας τους έριξε η μοίρα τους!

Καλά Χριστούγεννα.

12 Νοεμβρίου 2017

Φετοκάκη Μαρία